Ravanello
Raphanus raphanistrum subsp. raphanistrum
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Ravanasso, Ravaniscle , Rafanello, Ravanet.
Noms en français : Ravenelle, Radis sauvage.
Descripcioun :La ravanello es uno planto de l'an que trachis dins li champ cultiva. Li fueio soun divisado en tros que lou darrié èi bèn mai grand. La subsp. raphanistrum, presentado eici, se recounèis à si silico aloungado e primo (< 5 mm de diamètre) caupan de 3 à 8 grano. Li petalo blanco soun poulideto, emé li costo acoulourido de marroun (au contro di flour de rais-fort, Raphanus sativus). Coumpara emé la subsp. landra que ié sèmblo.
Usanço :La ravanello estènt un rais-fort fèr, èi touto manjadisso : racino, fueio, flour, fru, grano ; en ensalado o cuecho.
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Raphanus
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estieu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Culturo
- Ermas
- Champ
- Limas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Raphanus raphanistrum subsp. raphanistrum L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753